Archiprix Nederland

BEST DUTCH GRADUATION PROJECTS IN ARCHITECTURE, URBANISM, INTERIOR- AND LANDSCAPE ARCHITECTURE

FOLLOW US ON



...

Prijsuitreiking Archiprix 2012

Zaterdagmiddag 23 juni werden in Eindhoven de winnaars van de Archiprix 2012 bekendgemaakt. Vijf ontwerpers ontvingen een prijs: Froukje van de Klundert, Herman Zonderland, Ard Hoksbergen, Jorrit Noordhuizen en Inge Kersten. Een eervolle vermelding was er voor Martijn Schlatmann en Kim Verhoeven.


foto's Hans Krüse

De Nederlandse masteropleidingen met de afstudeerrichtingen architectuur, stedenbouw en landschapsarchitectuur selecteren jaarlijks hun beste afstudeerplannen en sturen die naar Archiprix. De jury bestaande uit : Alex van de Beld (architectuur), Mels Crouwel (architectuur), Arjan Klok (stedenbouw), Eric-Jan Pleijster (landschapsarchitectuur) en Lara Schrijver (theorie) beoordeelden 27 afstudeerprojecten.
Bij de rondgang langs de inzendingen signaleerde de jury een aantal meer algemene trends. De notities zijn vooral bedoeld voor de opleidingen, ze zijn in zekere zin te lezen als kritische opmerkingen met betrekking tot de staat van het onderwijs en de focus van de opleidingen terwijl daarnaast lacunes gesignaleerd worden in het palet aan geselecteerde plannen.

 

Maatschappelijke relevantie en actuele opgaven
De jury mist, op een enkele uitzondering na, plannen die een vernieuwende visie presenteren op actuele opgaven en relevante uitdagingen zoals innovatie van het vakgebied en thema’s als krimp, particulier opdrachtgeverschap, energie en duurzaamheid. De door de opleidingen geselecteerde afstudeerplannen richten zich vooral op traditionele opgaven. De huisvesting van culturele functies komt ruimschoots aan bod. Ambachtelijkheid is ruim vertegenwoordigd, er zijn relatief weinig conceptuele plannen. Wel presenteren relatief veel plannen een bottom-up strategie voor de aanpak van de opgave. Ook het omgaan met het bestaande is goed geagendeerd in deze lichting.

Onderzoek
Er is sprake van veel hoogwaardig onderzoek. Een groot deel van de plannen gaat vergezeld van een gedegen onderzoek van een behoorlijk niveau. Bij enkele projecten vormt het onderzoek de hoofdmoot van het project en is in een enkel geval vernieuwd. Vaak krijgt het onderzoek echter te veel nadruk en blijft het ontwerp daarbij in verhouding mager. Daarnaast worden de beloftes van het onderzoek in de regel niet vertaald naar hoogwaardige ruimtelijke ontwerpen. Op dat punt is nog een wereld te winnen.

Buitenlandse locaties en Nederlandse expertise
Het aantal buitenlandse locaties is vrij hoog. Meer dan een derde van de plannen is gemaakt voor een buitenlandse locatie. Opvallend daarbij is dat bij een drietal plannen specifieke Nederlandse kennis wordt ingezet bij de uitwerking van de opgave. Hoewel plannen in een onbekende buitenlandse context vaak lastig te beoordelen zijn, is hier in alle gevallen duidelijk sprake van een belangrijke meerwaarde dankzij het feit dat de ontwerpers bij het aanpakken van de opgave de kennis die in het land van hun opleiding aanwezig is op een overtuigende manier hebben ingezet en zich daarnaast ook goed hebben ingeleefd in de lokale problematiek.

Communicatie
Het valt de jury op dat de planpresentaties regelmatig steken laten vallen in de communicatie in woord en beeld. Het is van groot belang de inhoud van een plan zo trefzeker mogelijk te presenteren. Dit mede omdat de deelname aan de Archiprix gezien kan worden als een goede voorbereiding op de praktijk waarbij de deelname aan prijsvragen en meervoudige opdrachten een belangrijk middel is om opdrachten te verwerven. Het verdient daarom aanbeveling dat onderwijsinstituten hier aandacht aan besteden en studenten gevarieerde en doeltreffende technieken aanbieden om ze zo in staat te stellen om op weloverwogen en communicatief doeltreffende wijze hun voorstellen voor het licht te brengen.

De jury selecteerde vier projecten voor een prijs en twee voor een eervolle vermelding. De jury brengt geen rangorde aan in de prijswinnende ontwerpen, ze zijn alle vier op hun eigen wijze excellent. Alle vier afstudeerplannen vormen een trefzeker ruimtelijk antwoord op de gestelde opgave, ze zijn consistent en hebben hoge kwaliteiten op de essentiële aspecten van de opgave. Ze zijn alle vier ook volkomen verschillend, het zou geforceerd zijn om daar onderscheid in aan te brengen. De eervolle vermeldingen werden toegekend aan projecten met uitzonderlijke kwaliteiten op bepaalde aspecten maar met tekortkomingen op andere belangrijke onderdelen van de opgave.

Prijswinnaars (in alfabetische volgorde)

The Edge Effect, Froukje van de Klundert, Academie van Bouwkunst Rotterdam, architectuur project
Uit het juryrapport: "Het prijzenswaardige doel is om door middel van deze school de jeugdcultuur in de probleemwijk optimaal in contact te brengen met een veelheid aan educatieve voorzieningen. De gekozen strategie biedt een interessant alternatief voor de gangbare relatief introverte grote brede scholen. Het model van een soort stadscampus sluit erg goed aan bij het gestelde doel en levert een bijdrage aan de actuele discussie over de scholenbouw. De integratie met de achterstandswijk is optimaal. Het model geeft tevens goede uitgangspunten voor flexibiliteit.[...] Het idealistisch plan is goed ontworpen en mooi uitgewerkt."

Hometown Glory, A story about meaning and memory, Jeruzalem, Israël, Herman Zonderland, Academie van Bouwkunst Amsterdam, stedenbouw project
Uit het juryrapport: "De ontwerper hoopt met zijn plan mensen met een andere blik naar het conflict tussen Palestina en Israël te laten kijken. Hij slaagt op overtuigende wijze in die opzet. [...]De stedenbouwkundige basisingreep is origineel, geeft betekenis aan de grenszone en spreekt sterk tot de verbeelding. [...]Het plan legt de vinger precies op de zere plek en mondt uit in een trefzeker politiek statement. Als één van de weinige inzendingen schetst het plan een aantrekkelijk en positief perspectief voor een 'verder liggende', tot nu toe onvoorstelbare, toekomst. Het altijd moeilijke aspect 'tijd' heeft zo in dit project een intelligente invulling gekregen."

De kartuize van Tubbergen, Ard Hoksbergen, Academie van Bouwkunst Amsterdam, architectuur project
Uit het juryrapport: "Het prachtig vormgegeven klooster presenteert een vernieuwend kloostermodel voor het traditionele gesloten klooster met een kloostergang rond een binnenhof. De ontwerper slaagt op overtuigende wijze in zijn opzet om de nieuwe typologie af te stemmen op de ascetische leefwijze van de monniken en daarbij het contact met de natuur te versterken. Deze evolutie van het traditionele klooster wordt bereikt door het traditionele introverte model open te breken.[...] Binnen zijn eigen logica is het plan niet alleen consistent maar ook mooi uitgewerkt, kent het een prachtige ruimtelijkheid en sluit de architectuur goed aan bij de gehuisveste functie en de ligging in het bos."

Vibrant Land, Jorrit Noordhuizen, Inge Kersten, Wageningen Universiteit , landschapsarchitectuur project
Uit het juryrapport: "Met eenvoudige middelen presenteert het plan een doeltreffende strategie voor het kustlandschap van North Carolina. De ontwerpers streven er naar om de noodzakelijke verbetering van de kustverdediging tegen het wassende water te combineren met een versterking van de lokale karakteristieken en met gevoel voor de lokale landschappelijke vormingsprocessen. Daarin slagen ze op overtuigende wijze. Het plan geeft antwoord op een relevante opgave en is een mooi voorbeeld van hoe Nederlandse expertise met resultaat kan worden toegepast in het buitenland. In een helder en compleet rapport wordt verslag gedaan van het locatieonderzoek en wordt het ontwerp degelijk onderbouwd. Het goed gepresenteerde ontwerp zelf is eenvoudig maar uiterst effectief."

Eervolle vermeldingen (in alfabetische volgorde)
Delirious Amsterdam, Martijn Schlatmann, Technische Universiteit Eindhoven, architectuur project
Uit het juryrapport: "Het plan omvat een bijzonder waardevol en doorwrocht typologisch onderzoek naar de ontwikkeling van de Amsterdamse grachtenhuisarchitectuur. Het indrukwekkende vernieuwende onderzoek levert interessante inzichten op. De relatie van ontwerpthema's met verschillende perceelbreedtes in de historische context en de koppeling die gelegd wordt met de theorie van Rem Koolhaas' Delirious New York bieden interessante nieuwe perspectieven.[...] Het plan is prachtig gepresenteerd, de woning op het enkele kavel is mooi uitgewerkt."

Space in Four Parts, Kim Verhoeven, Academie van Bouwkunst Amsterdam, architectuur project
Uit het juryrapport: "Door middel van een modulair systeem waarmee in verschillende configuraties podia voor klassieke muziek gebouwd kunnen worden wil de ontwerper dit muziekgenre weer terugbrengen naar het publiek dat de klassieke concertgebouwen de rug heeft toegekeerd.[...] De herinterpretatie van de concertzaal biedt een originele oplossing voor het gestelde probleem. Er kunnen zeer mooie ruimtes gemaakt worden met een geheel eigen karakter. Het is interessant dat de configuratie niet vast ligt maar afgestemd kan worden op de specifieke plek. [...] Het project is te zien als een interessant ontwerponderzoek naar de alternatieven voor het traditionele concertgebouw."

De tentoonstelling met alle geselecteerde projecten is tot en met 31 augustus te zien in Plaza Vertigo, de Wielen 1, Eindhoven (geopend ma – vr van 8.00 – 18.00 uur)

Archiprix 2012. De beste Nederlandse afstudeerplannen. The best Dutch graduation projects, red. Henk van der Veen, grafisch ontwerp Sonja Haller, Pascal Brun, 010 publisher,  Nl/Eng, p. 104, ISBN 978 90 6450 784 7, € 24.50

NIEUWSARCHIEF

2016-11-21